Oecumenische dienst

De gang van zaken aan het begin van de dienst, in het kader van de week van gebed voor de eenheid, is iets anders dan gebruikelijk in een van de drie gebouwen van de protestantse gemeente Aalten, de sfeer is ongeveer dezelfde. Vlak voor de dienst begint lopen de leden van het Herenkoor naar voren en nemen plaats in het koor van de Sint Helenakerk. Er gaat een belletje, iedereen gaat staan, drie voorgangers komen de kerkzaal binnen en nemen plaats op een bank opzij van het altaar. De sfeer is voorafgaande aan de dienst zoals velen gewend zijn. Dat is binnenkomen, een plaats zoeken en zwijgend afwachten wat er gaat gebeuren. Iemand naast mij denkt dat de leden van het Herenkoor de ouderlingen zijn. Dat spreek ik tegen en geef daarbij enige uitleg. De drie voorgangers zijn pastor Jos Droste, ds. Hendrik Jan Zeldenrijk en Gerda van Netten. Ze zijn alle drie lid van het plaatselijk Beraad van Kerken (Prot. Gem. Aalten, Chr. Geref. Kerk, R.K. Parochie Aalten, Euregiogemeente). Gerda spreekt een woord van welkom. Vanmorgen scharen we ons rond onze gemeenschappelijke bron om water voor ons leven te putten. Na het zingen van het lied ‘Zingt voor de Heer een nieuw gezang’ leidt Gerda het thema ‘Dorst’ in. Dat is aangereikt vanuit Brazilië. Vanouds kent dat land een zekere hartelijkheid tussen sociale standen en etnische groepen. Thans maakt het land een periode mee van groeiende intolerantie en geweld. In het bijzonder de kwetsbare groepen en de minderheden zijn daarvan de dupe, zoals homoseksuelen en de inheemse volken. Deze achtergrond is herkenbaar in het verhaal van de ontmoeting van Jezus bij een waterbron met een Samaritaanse vrouw, een vrouw uit een andere gebedscultuur. Zij is op zoek naar water dat leven geeft. Hierna verzorgt ds. Zeldenrijk enkele onderdelen van de liturgie waaronder twee gebeden en de Evangelielezing die staande wordt aangehoord. Gelezen wordt uit Johannes 4: 4-26 waar Jezus Judea verlaat en op weg gaat naar Galilea. Hij moet door Samaria en bij de stad Sichar komt Hij bij de Jakobsbron. Rond het middaguur komt een Samaritaanse vrouw daar water putten. Pastor Droste begint zijn Overweging met te zeggen dat er veel wordt gesproken over de spirituele dorst van onze tijd. Als je het dagblad Trouw leest wordt je overspoeld met artikelen in deze maand van de spiritualiteit (tot en met 8 febr. a.s.). Teveel water is ook niet goed. Dorst, om welke dorst gaat het? Er is dorst die terugkeert, er is dorst naar wraak, dorst naar liefde, etc. Waarnaar zijn wij dorstig? Naar welke bron gaan wij? Doen wij de kraan open of moeten wij dieper graven om bij de bron te komen? Er is recent onderzoek gedaan naar waar de mensen in Nederland nog in geloven. 17% zegt dat er iets moet zijn. Dat is nog minder dan wat tot de kerken behoort. In het gelezen verhaal trekt Jezus door vijandig gebied. Hij komt bij de stad Sichar. Dat ligt tegenwoordig op de West Bank en dat is voor Joden nog steeds gevaarlijk gebied. Een vrouw komt op het heetst van de dag bij de bron. Dan moet de dorst wel groot zijn want anders kom je wel op een ander tijdstip van de dag. Het verhaal heeft meerdere lagen en je moet graven om bij de bron te komen. Isaak ontmoet Rebekka bij een bron (Gen. 24), Jozef ziet Rachel voor het eerst bij een bron (Gen. 29) en Mozes gaat op zijn vlucht voor de farao bij een put zitten en komt Sippora tegen (Ex. 2). Als Jezus bij een put zit komt er ook een vrouw. Hij behandelt haar niet als een vreemde waar je ver van moet blijven. Hij weet dat zij dezelfde God heeft en dat ze dorst heeft en op zoek is naar iets dat haar leven betekenis kan geven. Ze is op zoek naar een bron die nooit opdroogt. Het Woord van God is als water, is als een wijnrank bestemd om een vruchtbaar leven te leiden. Daarbij gaat het niet om de vraag in welke tempel we moeten bidden. In die van Geneve, Rome of Jeruzalem. Het gaat om de Geest die over grenzen gaat. Jezus durft het aan om over die grenzen te gaan. Zowel in het christendom als in de islam en in de Joodse religie gaat het om spiritualiteit, om een barmhartige God. Dat komt niet altijd aan het licht. Sommigen dorsten naar geweld, maar uiteindelijk gaat het om de dorst naar God. In West-Europa hebben we er lang over gedaan voordat protestanten en katholieken erkenden dat we dorsten naar dezelfde bron. 50 jaar geleden is er een encycliek geschreven waarin gezegd wordt dat andere christenen ‘onze broeders en zusters zijn’ (Ecclesiam suam – paus Paulus VI). Moslims vinden diezelfde bron in de Koran, dezelfde levende Geest. Het wordt uitgelegd op hun manier, in hun belang. Als we in die vreemde wereld van de islam iets van die dorst herkennen dan kunnen we tot elkaar komen en elkaar respecteren. Zodat we naast elkaar kunnen leven in recht en gerechtigheid. Net zoals die vrouw die dorst naar water dat leven geeft. Ze dorst naar gerechtigheid. Nu nog de vraag: naar welke bron gaan wij? Bij God kunnen we die vinden. Na het amen zingt pastor Droste het lied ‘En de Geest en de bruid’ eerst voor. De geloofsbelijdenis wordt staande samen uitgesproken, er is in de protestantse gemeente een gemeentelid op 90-jarige leeftijd overleden die wordt herdacht en na de voor- en dankbeden en het stil gebed wordt de vredeswens uitgesproken en geven de kerkgangers elkaar een hand en wensen elkaar vrede toe. De inzameling der gaven vindt plaats onder gezang van het Herenkoor. De kerkgangers kunnen hun gaven leggen in een open mandje zodat een ieder kan zien wat er in ligt. Het slotlied wordt staande gezongen waarna Jos Droste een lange zegenwens uitspreekt. Na afloop is er gelegenheid om een kopje thee of koffie in de ontmoetingsruimte te drinken, kunnen lijsten voor Amnesty worden getekend en de voorgangers staan bij de ingang van de ontmoetingsruimte om goede wensen of commentaar van de kerkgangers in ontvangst te nemen. De tekenlijst van Amnesty International is bedoeld om vrijlating te vragen van Dr. Mohammed al-Roken en zeven andere activisten die in maart 2011 om politieke hervormingen in de VAE (Verenigde Arabische Emiraten) vroeg.