Rust een weinig

‘Straks gaan we de kerk uit’, zegt ds. Marieke Andela vlak voor het zingen van het slotlied van de dienst in de Oosterkerk. Ze wenst ons in de komende week af en toe een oase toe ‘waar we tot rust kunnen komen om met nieuwe moed verder te gaan’. In een eigentijdse versie van Psalm 23 is dat mooi verwoord.
De Heer is mijn Herder, ik hoef niet te jachten.
Hij doet me geregeld rusten.
Hij toont mij verkwikkende beelden als groen gras, bloeiende bloemen en ruisend graan.
Zijn leiding brengt vrede.
Zelfs al moet ik elke dag nog zoveel dingen doen , ik laat me niet afbranden dankzij Zijn aanwezigheid.
De rust die Hij geeft houdt mij in balans.
Midden in mijn werk zorgt Hij voor verfrissing.
Mijn levensbeker vervult Hij met nieuwe moed.
Zo mag ik wandelen in de vrede van mijn Heer, thuis bij Hem tot in lengte van dagen.

De dienst in de Oosterkerk heb ik thuis op mijn computer gevolgd, ik ben herstellend van bronchitis en voorhoofdsholteontsteking. Dominee Marieke Andela – Hofstede heeft ter inleiding op haar overdenking Psalm 23, de Heer is mijn Herder, en Marcus 6:30-44, vijf broden en twee visjes zijn voldoende om duizenden mensen te voeden, gelezen. Aan het eind van de dienst, net voor de slotzang, komt ze terug op het thema van deze dienst: ‘Rust een weinig’. Toen heeft de dominee de eigentijdse versie van Psalm 23 gelezen.
De dienst is op de gebruikelijke manier begonnen met een woord van welkom van ouderling Harm Hoftiezer. De liturgie staat op de website van kerkvenster.nl en ook via deze website is via de knop ‘Kerkbeeld’ de dienst te volgen. Het eerste vers van Psalm 108 wordt gezongen waarna stil gebed, bemoediging en groet volgen. ‘De vreugde voert ons naar dit huis’, van lied 280 worden de verzen 1,2,3 en 7 gezongen. De dominee memoreert dat we vanmorgen bijeen zijn onder dit goede dak, komend uit een gebroken wereld. In de afgelopen week zagen we de beelden van vluchtelingen, van de nabestaanden van de slachtoffers van de ramp met de MH17 en van beelden van mensen in Griekenland op zoek naar geluk. Misschien ervaren we in ons persoonlijk leven ook gemis en tekort. De dominee bidt voor de nood van de wereld, waarin ze ‘smeekt voor onze aarde, voor elkaar en voor onszelf’. Na het glorialied volgt het gebed om de leiding van de Heilige Geest. De dominee zegt wel eens verteld te hebben over verzoeknummers. Onlangs was ze bij iemand die thuis de dienst volgt. Die vroeg om het lied ‘Dank U voor deze nieuwe morgen’. Van lied 218 worden de verzen 1,3 en 4 gezongen, onder het naspel komen zes kinderen bij de dominee staan. Ze loopt met hen naar de Paaskaars. Als we de kerk binnen komen brandt die al. Dat is het Licht van God waar we van mogen genieten. Ze vraagt wat er op de kaars staat. Een kind zegt dat het verhaal van de vijf broden en de twee visjes erop staat. Dat verhaal staat zes keer in de Bijbel, dat gaan jullie horen en de mensen in de kerk ook.
Nadat Psalm 23 en Marcus 6:30-44 gelezen zijn worden van lied 836 de verzen 3,4 en 5 gezongen. De melodie is net even wat anders dan u gewend bent, organist Hans te Winkel speelt de melodie even voor. Als tekst voor de verkondiging leest ze uit de NBG vertaling van 1951 vers 31b: ‘Komt hier … en rust een weinig’. De dominee was met haar man op vakantie in Hoenderloo. Een prima plek, bijna net zo mooi als Aalten. Elke dag kwam ze langs een restaurant met de naam ‘Rust een weinig’. Het terras zat vol vrolijke mensen. Hoeveel ervan zouden nog weten dat die naam rechtstreeks uit de Bijbel komt? Rust is een woord vol verlangen naar harmonie, vrede, eenheid met de mensen, geen angsten, geen misverstanden, geen donkere gedachten, geen tekorten. Wat kun je daar naar verlangen. In het oude Israël wordt daar een mooi beeld voor gebruikt. In Micha wordt omschreven dat rust is zitten onder je wijnstok of je vijgenboom zonder dat iemand je opschrikt (Micha 4:4). Wat betekent dat voor al die mensen in de wereld die voortdurend worden opgeschrikt en voortgedreven. Maar ook wat betekent het voor ons die voortdurend gestrest raken van alles wat moet, van anderen maar ook van onszelf. ‘Rust een weinig’, het zijn woorden die de dominee heilzaam treffen in het verhaal van de wonderbaarlijke spijziging. Juist dit evangelie geeft ons een doorkijkje naar Gods nieuwe wereld. Naar Gods bedoeling en droom voor heel Zijn schepping. Mensen worden niet opgeschrikt en ieder wordt verzadigd en heeft genoeg. Het is het ultieme beeld van het Koninkrijk van God. Een beeld dat troost en uitdaagt.
We gaan zorgvuldig luisteren naar wat Marcus vertelt. De leerlingen komen terug en willen Jezus graag vertellen wat ze hebben meegemaakt. Daarom gaan ze naar een eenzame plaats. Maar rust wordt hen niet gegund. Weer zijn er die mensen, weer is er die massa. Jezus heeft medelijden met de mensen die zijn als schapen zonder Herder. Hij onderwijst de mensen die zoeken en verlangen naar woorden van eeuwig leven. De leerlingen worden ongeduldig, het duurt te lang. ‘Stuur hen weg, dan kunnen ze naar de dorpen en gehuchten in de omtrek gaan om eten te kopen’. Dan kunnen de discipelen toekomen aan zichzelf. Begrijpelijk en herkenbaar, je kunt niet de hele wereld op je nek nemen. Rust betekent ook dat jij je afsluit voor de nood van andere mensen, of niet soms? Of niet soms. Jezus denkt daar anders over, Hij legt de bal terug. ‘Geven jullie hen maar te eten!’ Dan ontvouwt zich het verhaal als een grote gelijkenis van het Koninkrijk van God. Een zuivere demonstratie van de goedheid die Hij bedoeld heeft als tegenwicht tegen alle kwaad. Dat is de kern, het hart van dit evangelie door alle tijden heen en ook vandaag. Tegenover onmacht en egoïsme staan verbondenheid, gastvrijheid, respectvolle aandacht en creativiteit om met de middelen die ter beschikking staan er wat van te maken. Dat wordt ons getoond, dat wordt ons voorgedaan. De mensen hoeven niet weg, eerst krijgen ze rust en nieuwe kracht. Dat herinnert aan Psalm 23: ‘De Heer is mijn Herder, het ontbreekt mij aan niets. Hij laat mij rusten in groene weiden en voert mij naar vredig water, hij geeft mij nieuwe kracht’. Dat zie ik voor me als Jezus ze laat plaats nemen in het groene gras.
Er is een oase van goedheid. Vandaag mag je het opnieuw horen te midden van alles wat je onrustig maakt, angsten loslaten en delen in Zijn vrede. Is dat onzin, naïef? Nee, dat is geloven. Op dezelfde manier als in het lied: ‘Dank U voor deze morgen’. Het geeft rust als je begint met te danken. Het Joods gebed om zegen luidt als volgt: ‘Geprezen zijt Gij Heer onze God die het brood uit de aarde doet voortkomen’. Het is een lofprijzing dat alles wat wij nodig hebben van God komt. Eerbied voor wat je krijgt, respect voor wat je geeft. Hoe het verder precies in zijn werk ging blijft geheim. Iedereen raakt verzadigd. 12 manden blijven erover, naar de 12 stammen van Israël. Waar werkelijk gedeeld wordt in Jezus naam kom je niet tekort, daar houd je over. Soms menen we dat we weinig te bieden hebben. Maar aandacht geven, een glimlach tonen, tijd aan iemand schenken, een e-mail, een kaart, een blik soep voor de voedselbank in de Zuiderkerk, een handtekening voor Amnesty International in de bibliotheek. Wat stelt dat voor? Als je dat durft te geven dan is het genoeg. Je moet het effect overlaten aan God. Het verhaal over breken en delen staat zes keer in de Bijbel. Als je goed oplet wordt je getroffen door wat je al weet. Toch hoor je iets nieuws: ‘Rust een weinig’. Dat zegt Jezus tegen zijn discipelen, tegen al die mensen om te ervaren dat er rust te vinden is bij Hem die in ons leven een dragende kracht is.
Ja, rust een weinig. Die woorden geven ruimte om al onze drukte gewoon even tegen het licht te houden, het Licht van Zijn aanwezigheid. Nee, je hoeft niet hals over kop door te hollen omdat het allemaal van jou afhangt. Je hoeft ook niet mismoedig te worden omdat het toch niet uitmaakt wat jij zegt of doet. Integendeel het maakt wel uit. In de rust, die God geeft, komen er nieuwe kansen. Wat past bij jou, bij mij, bij ons als gemeente. Rust is immers recreatie, herschepping, toerusten. Het is het vernieuwen van het vertrouwen dat het waardevol is wat jij te bieden hebt. Met de woorden ‘Zolang er mensen zijn op aarde, zolang de aarde vruchten geeft …’ eindigt de overdenking. Lied 981 wordt daarna gezongen. Er is een mededeling van overlijden van een gemeentelid waarna van lied 657 vers 2 wordt gezongen. Na de gebeden volgt de collecte, de kinderen komen de kerk weer binnen, de dominee heet ze weer welkom en dan spreekt ze de eigentijdse versie van Psalm 23 uit. Het slotlied is lied 416, ‘Ga met God en Hij zal met je zijn …’
Na de zegen kan er koffie of thee worden gedronken in de benedenzaal.