Willem Aantjes

Het ging er niet zozeer meer om wat hij in de Tweede Wereldoorlog had gedaan, maar hoe hij na de oorlog daarmee is omgegaan. Aantjes werkte in bij de PTT in Dordrecht, werd in het kader van de Arbeitseinsatz in Mecklenburg, Güstrow, postbode. Toen de Russische troepen richting Berlijn kwamen meldde hij zich bij de Germaanse SS. Daarmee was hij zeker dat hij teruggestuurd werd naar Nederland. Terug in het vaderland weigerde hij alle dienst en was gevangene. Na de oorlog is hij voor drie zuiveringscommissies verschenen. Drie keer vertelde hij niet alle feiten, met name zijn aanmelding bij de Germaanse SS. In de eerste jaren na de oorlog werden vele Nederlanders beoordeeld op wat ze hadden gedaan. Aantjes had niets misdaan, alleen aanmelding bij de Germaanse SS gebruikt om weer in Nederland te komen. Het is speculeren, maar misschien zouden de zuiveringscommissies op grond van de feiten hem vrij hebben gepleit. In het boek ‘De val van een Bergredenaar’, van Roelof Bouwman, wordt stap voor stap beschreven hoe Aantjes met het verzwijgen van de precieze feiten zichzelf een strop om de nek legde en die zelf aantrok. Bijvoorbeeld in 1967 toen hij kandidaat minister van Volkshuisvesting was. Berghuis, toen partijvoorzitter van de ARP, schreef hem een brief die uitmondde in vier vragen. De laatste vraag was: ‘Ben jij lid geweest van de Germaanse SS’. De eerste drie vragen beantwoordde hij op een zodanige manier dat het antwoord op de vierde vraag alleen maar kon luiden: ‘Hoe kun je dat vragen’. Misschien had Berghuis genoegen genomen met een antwoord waarin Aantjes dat feit niet ontkende. Het blijft gissen. Toen Lou de Jong op maandag 6 nov. 1978 op tv verscheen met de mededeling dat Aantjes lid van de SS was geweest, was zijn lot bezegeld. Toen was het te laat om zijn verhaal nog te aanvaarden en hem krediet te geven.
In 1978 was ik, toen 37, voorzitter van de AR Kamercentrale Leeuwarden, zeg maar de provinciale afdeling van de Anti Revolutionaire Partij in Friesland. Mijn vicevoorzitter, Lipke de Boer uit Bergum, wilde dat ik Aantjes een brief stuurde waarin steun werd betuigd. Lipke was 20 jaar ouder dan ik. In de oorlog was hij net twintig jaar oud. Als er een razzia was in Bergum stuurde zijn vader zijn zoons het huis uit, verstop je maar langs de spoorlijn. ‘We moesten de tijd doorkomen’, zei Lipke. Ook mijn eigen vader, 40 jaar ouder dan ik, dacht milder over wat Aantjes had gedaan. Dat Aantjes niet ronduit verteld en toegegeven had wat hij precies gedaan had woog voor mij zwaarder dan het feit dat hij lid van de Germaanse SS was geweest.
Aantjes heb ik politiek altijd gesteund. In zijn strijd voor een CDA dat op Bijbelse uitgangspunten gebaseerd dient te zijn. In zijn politieke lijn voor concrete politieke keuzes. Met uitzondering van de defensiepolitiek. In de internationale politiek gaat het om machtspolitiek en die kan niet zonder een ‘big stick’. Na zijn val ging Aantjes schrijven. Eerst ingezonden stukken in het dagblad Trouw, later gaf hij ook zijn mening op internet via Twitter. Ik ben hem blijven volgen. Dat Aantjes zo hard en zo diep viel in 1978 was misschien niet gebeurd als hij direct na de oorlog klip en klaar was geweest over wat hij in de oorlog precies had gedaan.