Het verschil maken

Regen en winde begeleiden deze morgen de kerkganger op weg naar de Oude Helenakerk in het centrum van Aalten. Zal dat de mensen verhinderen niet naar de kerk te gaan? Bij binnenkomst is de kerk goed bezet, dat kon minder. Janieke Mollenhorst speelt op het orgel, Arjen Timmers is de koster/gastheer. Na binnenkomst van de kerkenraad en de voorgangers ds. Riemer Faber leest Anja Koskamp de mededelingen. De commissie Inspiratie en Ontmoeting heeft morgenavond een lezing georganiseerd over God in de schilderkunst. Van Psalm 25 worden de verzen 2 en 3 gezongen waarna stil gebed, bemoediging en groet volgen.
Vandaag is de tweede zondag in de 40dagentijd. Vorige week hebben de kinderen twee schoentjes bij het bloemstuk gelegd. Die symboliseren dat we stap voor stap op weg gaan naar Pasen. Vandaag komen er een paar bij, op weg naar het Licht dat leven doet waarna van lied 287 de verzen 1,2, en 5 gezongen worden. Na elke gebedsintentie van het gebed om de nood van de wereld wordt driemaal ‘Heer ontferm U’ gezongen. Lied 314 wordt gezongen als gebed om de leiding van de Geest. De kinderen mogen naar voren komen, de dominee zegt dat er vanmorgen in de Zuiderkerk een kinderdienst is maar toch heeft hij een paar kinderen gezien. Drie kinderen stellen zich op. ‘Wie wil de kaars meenemen?’ Op de vraag reageren de kinderen met gesloten kaken, toch is er na enig stilzwijgen een vrijwilliger.
Voordat er uit de Bijbel gelezen wordt citeert de dominee een uitspraak van Nelson Mandela. “Toen ik de deur naar de vrijheid doorliep, wist ik dat als ik niet alle woede, haat, en bitterheid achter mij zou laten, ik nog steeds in de gevangenis zou zijn.” Die uitspraak past bij de lezing uit Lucas 6, dat gaat over het verschil maken. Waar vriendschap is en liefde, daar is God. Eerst worden uit Romeinen 12 de verzen 9-21 gelezen, van lied 974 worden de verzen 1 en 2 gezongen, waarna Lucas 6;27-35 gelezen wordt. De dominee begint zijn verkondiging met een verhaaltje. Hij heeft het wel eens eerder verteld, zegt hij erbij. Het gaat over een jongen, Dennis, die maar klein is. dat heeft hij nooit erg gevonden tot hij in de brugklas komt. Toe had hij wel wat groter willen zijn. Net als Maarten die boven iedereen uitsteekt. Die wordt niet gepest door de jongens uit de 2e en de 3e klas. Maar bij Dennis is het al raak op de eerste schooldag. Het begint al in de fietsenstalling. Mark roept ‘Hé Pietertje, wat moet je hier’ en geeft een duw aan het stuur van de fiets van dennis. ‘Niets tegen je ouders zeggen!’, zegt Mark. Als hij weer thuis is krijgt hij een opmerking van zijn ouders over een kronkel in het wiel. Het getreiter en de vernederingen gaan door. Wacht maar denkt Dennis, ik pak je wel terug. Dan komt Dennis in de tweede klas, maar hij pakt Mark niet terug. Hij pest Thomas in de eerste klas. Die denkt hetzelfde, “Wacht maar ….’ Maar ook Thomas pakt niet Dennis terug maar de verkeerde, een jongen in een klas lager.
Zo gaat het vaak in het leven. je wilt maar een ding: terugpakken. Maar als het niet lukt dan moet een ander het ontgelden. Voordat je het weet kom je in een negatieve spiraal terecht van haat en geweld en dat gaat maar door. Wordt je er zelf beter van? Wraak kan zoet zijn. Maar als je je er door laat leiden werkt het verstikkend. Ten diepste heb je je er zelf mee. Zoete waraak kan je zuur opbreken. Wat dan wel? Daar is geen recept voor, dat moet ieder zelf uitvinden in de eigen situatie. Laat ik u meenemen naar de Bijbel. Paulus zegt in het gelezen gedeelte uit Romeinen: ‘Vergeld geen kwaad met kwaad, maar probeer voor alle mensen het goede te doen’. De discipelen zijn opgevoed met de wet van Mozes. Die zegt: ‘Oog om oog, tand om tand’. Dat heeft iets rechtvaardigs. Kwaad vergeldt je met hetzelfde, niet met meer. Voor de wet van Mozes gold de bloedwraak waardoor hele stammen werden uitgeroeid. De wet van Mozes betekende dat je alleen mocht wreken wat jezelf was aangedaan.
Jezus zegt dat er meer nodig is, het gaat om de bedoeling van de wet van Mozes. Je moet in liefde tot je naaste leven. Probeer de spiraal van geweld te doorbreken. ‘Als iemand je op de wang slaat, bied hem dan ook de andere wang aan’. Ik hoor u al denken: We hoeven toch geen mietje te zijn, we hoeven ons niet te laten ondersneeuwen. Toch moet er iemand beginnen. Soms moet je iets ongewoons doen om te zorgen dat de situatie weer gewoon wordt. Dat is in deze vastentijd iets om over na te denken. We zijn geneigd om iemand terug te pakken, maar het gaat erom het verschil te maken. Laten we even terug gaan naar het verhaaltje aan het begin. Stel nou eens dat Dennis tegen Mark gezegd had toen die zijn melk afpakte: ‘Hier, pak ook mijn cola ook maar’. Grote kans dat dan de lol er voor Mark af is. Uiteindelijk wordt je daar zelf beter van. Jezus zegt dat je vijanden lief moet hebben, omdat de liefde sterker is dan vijandschap. De dominee citeert nog een keer de uitspraak van Mandela. “Toen ik de deur naar de vrijheid doorliep, wist ik dat als ik niet alle woede, haat, en bitterheid achter mij zou laten, ik nog steeds in de gevangenis zou zijn.” Hij vreest zijn eigen woede en haat. Je blijft maar zitten in een kringetje, je vergalt niet alleen het leven van een ander maar ook dat van jezelf. Jezus leert ons een levenshouding. Niet door wraak en haat moeten we ons laten leiden, maar door Zijn liefde. Iets ongewoons doen waardoor de situatie weer gewoon wordt. Dat geeft pas echt ruimte. Na het amen van de preek wordt lied 838 gezongen. Hierna volgen de gebeden.
Dirk Jentink licht de collecte toe. Die is voor het Priscilla centrum in India. Die steunt vrouwen. Ze trouwen jong, moeten voor kinderen zorgen en mogen geen opleiding volgen. Maar wat als hun man werkloos wordt, of geweld gebruikt of verslaafd is? Sommige vrouwen vluchten in prostitutie of drugs. Samen met de kerken daar probeert dit centrum het leven van deze vrouwen weer op de rit te krijgen. Het slotlied is lied 422. De kinderen komen binnen met een aantal schoentjes die ze bij het liturgisch bloemstuk leggen. Dat is een bos groene bloemen. Ze zijn allemaal hetzelfde, maar een is anders, die steekt er uit en maakt het verschil. ‘Schoenen aan om met Hem op weg te gaan. Die ons voorgaat naar de ander, ons voorgaat naar leven. Die ons zegt lief te hebben, oneindig veel lief te hebben. Zo het verschil te maken. God, open ons hart’.