Jouw vreugde zal niemand je afnemen

‘Is er iemand van jullie jarig?’,vraagt ds. Jan van Pijkeren aan de 11 kinderen die bij hem zijn komen staan. ‘Wie is 12 jaar oud?’ Nog steeds niemand die ‘ja’ zegt. ‘Wie is er jarig?’, de dominee kijkt de kerkzaal in. Niemand steekt zijn hand omhoog. ‘Hoe is het mogelijk!’ De jarigen zijn thuisgebleven. ‘Ik zal u wat vertellen, we zijn allemaal jarig vandaag’. Niemand heeft een vermoeden wat de dominee bedoelt. ‘Op 1 mei 2004 is de Protestantse Kerk ontstaan’. Ja, dat klopt. Met die gedachte is vast niet iedereen naar de kerk gekomen. Het is heel bijzonder dat de kerken zich verenigd hebben. Er is nog wat bijzonders. Wat is er zo bijzonder aan de komende week. De dominee vraagt het aan de kinderen. Eén van hen zegt dat Bevrijdingsdag in de komende week wordt gevierd. Dat valt ook nog eens samen met Hemelvaartsdag. ‘Wat gebeurt er op 4 mei?’ Dan is de Dodenherdenking, is het antwoord. Daar wil de dominee het met de kinderen over hebben. Hij kijkt naar het raam in de Oostgevel van de kerk. 70 jaar geleden is het daar gekomen. ‘Wat zie je?’ De kinderen gaan er eens goed voor staan. Je ziet dat er wat gebeurt met mensen. Het raam herinnert aan de Tweede Wereldoorlog. ‘Soldaten en geweren’, zegt één van de kinderen. Ineen gebogen mensen zijn te zien, speren (bajonetten), de Nederlandse vlag. Mensen op de vlucht die moesten onderduiken. Hier in Aalten zijn ze toen gastvrij opgevangen. De onderduikers hebben dat raam geschonken. (Het raam bevat ook twee teksten, Jesaja 16:3b ‘Verberg den verdrevene en vermeld den omzwervende niet’ en Jes. 58:7a ‘Is het niet dat gij den hongerige uw brood meedeelt en de arme verdrevenen in huis brengt’.)

De dienst is begonnen met de afkondigingen die gelezen worden door ouderling Leis Lensink. Ds. Van Pijkeren valt in voor ds. Eichler, organist is Janieke Mollenhorst. Van Psalm 66 worden de verzen 1,6 en 7 gezongen. Het is vandaag zondag Rogate, dat is Latijn voor bidt. Dat is ontleend aan Psalm 66 ‘De ganse aarde aanbidde U’. We komen uit de wereld hier naar toe, laten we bidden voor de nood van de wereld. Van lied 463 worden de verzen 1,6,7 en 8 gezongen. Na het Gloria worden de kinderen uitgenodigd om naar voren te komen. Na het praatje van de dominee met de kinderen en het aansteken van de kaars wordt het lied ‘Wij gaan voor even uit elkaar’ gezongen. Er worden drie gedeelten uit de Bijbel gelezen. Eerst uit Jesaja 41:17-20, dan uit 1 Petrus 3:13-22 en tot slot Johannes 16:16-24. ‘Niemand zal je je vreugde afnemen’, Joh. 16:22,  is de tekst voor de verkondiging.

Dat zijn mooie woorden, niemand zal je je vreugde afnemen, zo begint de dominee zijn verkondiging. Soms  zijn er in ons leven 1001 dingen die daar tegen in gaan. Deze woorden van Jezus zijn van voor Pasen. Het zijn woorden bij een afscheid. Als iemand je onverschillig laat dan neem je geen afscheid. Maar als je van iemand houdt dan moet je iets doen wat je niet wilt. Zoals de Fransen zeggen: Partir, c’est mourir un peut’. Ofwel: afscheid een is een beetje sterven. Het kan erger. Zoals bij Jezus. ‘Jullie zullen huilen en weeklagen …’ Is dat nou het Evangelie? De discipelen vragen zich af of het een doodlopend verhaal is. Nee, het Evangelie gaat verder. Een afscheidswoord wordt gesproken als iemand overlijdt. Terwijl mensen geen woord meer over de lippen kunnen krijgen, is er nog een licht gebaar, een gebaar van verzoening. Of als er wel woorden kunnen worden gesproken, zijn er woorden van spijt. In die laatste woorden blijft de ander aanwezig.  In de woorden die Jezus ten afscheid spreekt blijft Hij aanwezig. De dood heeft niet het laatste woord. Het zijn woorden van voor Pasen. Als Johannes ze opschrijft is Pasen al voorbij, het zijn woorden met Pasen in de rug. Het zijn afscheidswoorden niet zoals wanneer iemand overlijdt, maar zoals de vrouw die pijn lijdt bij het ter wereld brengen van een kind maar daarna de pijn snel vergeten is.

Die vreugde kan niemand je afnemen. Dat is leven met Pasen in de rug. Het lijkt in tegenspraak met de zorgen die je kunt hebben. Zorgen om je geliefde, zorgen om je kinderen, zorgen om je ouders. In de komende week herdenken we de mensen die in de Tweede Wereldoorlog omgekomen of gevallen zijn. Op 4 mei herdenken we ze. De kring van mensen die het nog meegemaakt hebben wordt kleiner. Er zij nog mensen die getekend zijn door wat hen toen is overkomen.

En toch. Jesaja zegt: Laat je niet door angst beheersen.  Het is het verhaal bij het gedenkraam. Het geldt ook voor ons  in 2016. We denken aan de aanslagen in Parijs, Brussel en Ankara en velen vragen zich af: wat zal hier gebeuren? “Laat je niet beheersen door angst’, zegt onze koning. Maar als onze veiligheidsdiensten er niet zeker van zijn, wat dan? Jouw wereld is toch groter dan de gewelddadige krachten om je heen? Jouw wereld reikt verder dan de horizon. W zijn geroepen om dat hoog te houden. Toen, in de tijd van de eerste gemeenten, moest men de keizer als heer erkennen. De gemeente deed daar niet aan mee.Net als in de Tweede Wereldoorlog. Toen waren er mensen die niet meededen aan de Führer cultus. ‘Erken Christus als Heer …’ en wees bereid om verantwoording af te leggen. Leven vanuit Pasen is leven vanuit hoop. Is leven met een toekomstverwachting voorbij onze horizon. Nog steeds geldt de belofte van de Heer: ‘Jouw vreugde neemt niemand je af’.

Na het amen van de preek wordt lied 982 gezongen. Op dit lied heeft de dominee al een korte toelichting gegeven net voor de verkondiging. Het is gedicht door een vrouw terwijl ze wist dat haar man ging sterven. Er is een mededeling van overlijden. In de nacht van afgelopen vrijdag op zaterdag is de vroegere brandweercommandant van de gemeente Aalten op 79jarige leeftijd overleden. (Met Bertus Post heb ik vaak over brandweerzaken overlegd. Hij heeft de brandweer Aalten 30 jaar gediend waarvan 20 jaar als commandant.) De dank- en voorbeden worden afgesloten door stil gebed en het gezamenlijk bidden van het Onze Vader. Tijdens de collecte komen de kinderen weer binnen. Twee verzen van het Wilhelmus worden tot slot gezongen. Het zijn in het nieuwe liedboek de verzen 6 en 14 van lied 708, ‘Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer’ en ‘Oorlof mijn arme schapen die zijt in grote nood’.