‘Is er wat bijzonders vanmorgen?’, vraag ik aan mijn buurvrouw in de Oude Helenakerk. Ik had bij de ingang aan Elimzijde een liedboek gepakt en een liturgie. In de liturgie zie ik de tekst van alle te zingen liederen staan. Het liedboek leg ik terug. Mijn buurvrouw vertelt me dat Janieke Mollenhorst vanmorgen voor het laatst de dienst begeleidt met orgelspel. Dat heb ik niet gezien in ‘Kerkvenster’, hoewel ik dat vanmorgen toch nog heb ingekeken. Zeker over het hoofd gezien, maar ik herinner het me wel als de buurvrouw het tegen me zegt. Bij binnenkomst viel me al op dat er wat meer mensen in de banken zitten dan gewoonlijk. Janieke heeft zich geliefd weten te maken en zich een aanhang verworven bij het protestantse kerkvolk van Aalten. Zij speelt voorafgaande aan de dienst BWV 582, dat is ‘Passacaglia’ van Johann Sebastian Bach, een prachtig stuk muziek. Er klinkt applaus, maar naar mijn smaak niet luid genoeg. Kerkgangers zijn niet gewend om voordat de dienst is begonnen al te applaudisseren.
Na de zegenbede van dominee Wim Everts geeft Janieke weer een staaltje van haar kunnen ten beste. Nu klinkt ‘Fuga Gigue’ van Bach en vullen de klanken van deze orgelmuziek het schip en het koor van de Dorpskerk van Aalten. Het applaus is nu luider en meer enthousiast. Janieke komt met haar partner, Peter Bruin, op de voorste bank zitten. In het koor wordt een klein orgel op zijn plaats gezet. Johan Scholl geeft aanwijzingen. Een aantal kerkgangers staat op en begint te zingen. Ze lopen al zingende naar het koororgel. Een paar zangers zaten in de bank voor mij. Het lied: ‘The Lord bless you en keep you’ is muziek van John Rutter dat ook is gezongen bij het 60jarig huwelijksfeest van Queen Elisabeth en prins Philip https://youtu.be/lZN1mryHEnQ De cantorij heeft een ode aan Janieke gebracht. ‘Had je niet verwacht, hè?’, zegt de dominee. Hij spreekt haar toe. Er mocht geen afscheidsdienst komen, een gewone dienst en meer niet. Bij Janieke staat een goede en verzorgde eredienst voorop. De dominee kon er altijd moeilijk wat tegenin brengen want zij had goede argumenten. De huidige vorm van kerk zijn staat onder druk. Daarin staat de preek centraal. Beelden en symboliek worden steeds belangrijk. De dominee vindt muziek ook belangrijk. De plaats van de muziek is ondergewaardeerd. ‘Waar een woord is, is een weg’, is de ondertitel van het rapport ‘Kerk 2025’. Over muziek wordt in dat rapport alleen in overdrachtelijke zin gesproken. Een gemiste kans, volgens de dominee. Hij had liever gezien dat er gestaan had: ‘Waar een lied is,is een weg’. ‘We zullen je brede muzikale aanpak missen, maar vooral ook je enthousiasme’, zegt hij tegen Janieke. ‘Je gaat trouwen met je Peter’, Janieke omhelst Peter, ‘en jullie gaan wonen in Nieuwerbrug. Bij feestelijke gelegenheden speelde Peter mee op de trompet. May the Lord bless you and keep you’. De dominee heeft een bos bloemen voor Janieke en hij geeft haar een pakkerd op de wang. ‘Dat is de eerste keer dat ik dat doe’, bekent hij.
Janieke spreekt enkele afscheidswoorden. Na bijna 5 jaar vertrekt ze. Dat geeft een dubbel gevoel. Want ik ga jullie missen. Ze herinnert aan de nieuwe liederen die ze met de kerkgangers instudeerde. De een zong vrolijk mee, de ander zag je denken: Mot dat nou? Het was hier wel een plek waar veel mogelijk is. Ze bedankt de kosters met wie ze heeft samengewerkt. Met hen heeft ze in de keuken wel eens stoom afgeblazen. Bijvoorbeeld wanneer er in de Zuiderkerk geen stroopwafels waren. ‘U bent aanwezig en houdt de lofzang gaande’, zo spreekt ze de kerkgangers toe. Ze dankt de cantorij voor het prachtig lied dat zojuist door hen gezongen is. Ze vertelt over de Bach cantate die onlangs is ingestudeerd en uitgevoerd. Op een donderdagavond, de oefenavond, kwam er eens iemand verkleed deelnemen. De kledij beschrijft ze uitvoerig. Waarom verkleed? De vorige keer had ik gezegd: Jullie mogen de volgende keer verkleed komen. Ook kwamen de leden wel eens met twee verschillende schoenen aan de voeten. Maar het leidde als het erop aan kwam niet af. ‘Houdt de lofzang gaande’, bindt ze ons nog eens op het hart.
In gebouw ‘Elim’ vindt het koffiedrinken na de dienst plaats en is er gelegenheid om Janieke en Peter de hand te drukken. As iedereen een kopje koffie heeft gehad en de geluidsinstallatie door koster Theo Luiten is aangezet geeft Pieter de Boer het woord aan Hugo Kuiper. Hugo spreekt namens de leden van de cantorij. Hij herinnert aan Gert Oldenbeuving. Die zei eens aan het eind van een oefenavond: ‘Volgende week kan ik niet, maar ik heb een goede vervangster’. De volgende keer kwam Janieke en de leden zeiden tegen elkaar: ‘Die mag wel blijven’. Gert Oldenbeuving bereidde ons zo voor op zijn komend afscheid wegens pensionering. ‘Wat heb je ons veel geleerd!’, zegt Hugo. Hij gebruikt woorden die koorleden bekend zullen voorkomen, zoals: ‘Je leerde ons een loopje’. Nieuwe dingen leerde ze ons, en ze zette door. Hugo schetst het verloop van een oefenavond. Hij brengt het geluid van een jankend luchtalarm ten gehore. ‘Probeer het maar eens bij de afwas’. Dan citeert Hugo Janieke. ‘Nee, dat gaat niet goed. Opnieuw. Maat 32. Zeg Karel heb jij een nieuwe bril? Staat je goed. Dus opnieuw, maat 32’. Een ander citaat: ‘Mannen kunnen jullie je wat meer laten horen? Mannen, ik kan er niet genoeg van krijgen’. En later zegt ze: ‘Ik heb een vriend, nog maar kort hoor’. Hugo besluit met de woorden: ‘Op 7 juli is de trouwdienst. Der Herr segne Euch’. Een prachtige grote vaas met een plant die in bloei staat onderstreept de woorden van Hugo. Pieter de Boer neemt het woord. Hij spreekt namens de kerkrentmeesters. Op 1 sept. 2011 is Janieke in dienst getreden van de Prot. Gem. Aalten. Wegens haar huwelijk met Peter en vestiging in Nieuwerbrug aan den Rijn neemt ze afscheid. De afstand van haar nieuwe woonplaats tot Aalten is te groot. Pieter wijst op het rapport ‘Sprong naar de Toekomst’, waarin het belang van kerkmuziek onderkend is. Pieter laat de zangkunsten van Janieke niet onvermeld. ‘Wat was het mooi als jij ons voorafgaande aan een dienst een nieuw lied voorzong!’ Pieter zegt haar dank voor alles wat ze voor ons betekend heeft en wenst haar het allerbeste voor de toekomst. Janieke krijgt een envelop met inhoud.