Kerstvieringen zijn er niet alleen op de morgen van Eerste kerstdag. Gisteravond was er Volkskerstzang in de Oude Helenakerk en was er een kerstnachtjeugddienst in de Zuiderkerk. Ook was er gisteravond in het Dorpshuis van IJzerlo een kerstzangdienst met eigen orkest, koor en ‘IJzerlose mensen’, een viering die niet onder de verantwoordelijkheid van de Prot. Gem. Aalten viel. Vanmorgen is er in de Zuiderkerk een Kinderdienst met een muzikaal kerstverhaal en in de Oosterkerk is ook een dienst. Daarin gaat voor ds. Hendrik Jan Zeldenrijk en wordt het orgel bespeeld door Hans te Winkel en zijn er twee trompettisten: Martine Winkelhorst en Jan Willem Kobus. Na het luiden van de klok spelen zij ‘In The Bleak Midwinter’.
Femke Navis heet de kerkgangers welkom en leest de mededelingen. Na het zingen van de verzen 1,3 en 4 van lied 477 volgen stil gebed, bemoediging en groet. De dominee steekt de kerstkaars aan, de verzen 1,2 en 3 van lied 482 worden gezongen, waarna de dominee voorgaat in gebed. Uit Jesaja 52 worden de verzen 7-10 gelezen waarna Lucas 2:1-20 in drie gedeelten wordt gelezen afgewisseld met het zingen van kerstliederen.
Wat is het fijn om met zoveel mensen hier te zijn om Kerst te vieren, zo begint de dominee zijn verkondiging. Jezus die kwam als zoon van God om licht te brengen. Wat kun je in deze wereld vol duisternis naar licht verlangen. Zoveel landen die verscheurd zijn door geweld. Jaar in jaar uit, zoals Syrië. Hoeveel kinderen in de knel, hoeveel vluchtelingen. Zoveel aanslagen, gisteravond nog in Kaboel. Zoveel natuurgeweld ook, de tsunami in Indonesië, wat een duisternis. Ook zoveel verdriet en pijn bij gewone mensen. Dat je ervaart dat alles donker is in je leven. Toch komen we bij elkaar. Omdat in de kerstnacht een licht is opgegaan. In het kind Jezus toont God zijn gelaat. Dat vieren we.
De dominee sprak eens met iemand die nooit gevoelens toonde. Maar over Kerst zei hij: Van het kerstverhaal word ik altijd een beetje emotioneel. Het is een verhaal om iets mee te doen. Om het met anderen te delen. Dat er een toekomst is voor deze wereld, terwijl de duisternis nog niet voorbij is. Een toekomst ook voor jou. Kerst is het feest van de toekomst voor de wereld. Er is voor jullie een redder geboren. God wordt mens, dichterbij kan God niet komen. Ook mogen we vasthouden aan de belofte dat Hij eens zal komen om alles nieuw te maken.
Mooie woorden, snel gezegd door de dominee. ‘Maar ik meen ze’, zegt de dominee. De dominee ziet een enkeling instemmend knikken. Maar doen jullie nou niet of je het allemaal begrijpt. Hier past eerder het woord verbazen dan begrijpen. Dat u zich zit te verbazen, zie ik ook niet. Geraakt worden door het Kerstevangelie gebeurt niet door het verstand. Aan geraakt worden gaat een sprong vooraf. Een sprong in het vertrouwen. Hoe mooi zijn die woorden van Maria: ‘ze bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken.’ Een voorbeeld voor een gelovig mens, voortdurend bezig zijn met wat ze niet kan bevatten.
Blijf u verbazen over het Evangelie, over de liefde van God. Doe niet of u alles begrijpt. In de afgelopen week temperde het Sociaal Cultureel Planbureau de feestvreugde van Kerst. Er is nog geen kwart van de Nederlandse bevolking die nog gelooft. Nederland ontkerkelijkt in een onvoorspelbaar snel tempo. Dat is schrikken. Geen kwart meer lid van de kerk. Hoe komt dat nou? Er is een grote mate van onverschilligheid. Maar er is meer. Mensen haken af naar aanleiding van de verhalen over misbruik binnen de kerk. Of haken af omdat ze het geloof achterhaald denken vinden. Als je bang bent voor springen heb je geen geloof nodig. Vorige week woensdag hoorde de dominee een gesprek met een vrouw op de radio. Aan haar werd gevraagd waarom ze was afgehaakt. Ze antwoordde omdat de kerk het allemaal zo precies weet en alles voorschrijft. Of de kerk een rechtstreekse lijn heeft met God en het weet hoe het allemaal zit. Neem nou het milieu. Of je vanuit de Bijbel precies weet wat er moet gebeuren. Je zegt toch niet tegen je buurman ‘dat God wil dat jij zonnepanelen op je dak legt’. De dominee schrikt steeds meer van de negatieve beeldvorming bij mensen over de kerk en het geloof.
Hoe kom ik hierbij? Van Maria. Ze bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken. Dat is actief bezig zijn met wat je niet kunt bevatten. Doe niet of je het allemaal weet. Vandaag vieren we Kerst. Velen van ons doen dat al hun hele leven lang. Uiteindelijk gaat het erom dat we niet alleen vieren dat Jezus geboren is in Bethlehem, maar ook geboren is in ons hart. Kan ik dat uitleggen? Daar heb ik hulp bij nodig. Van dat jongetje dat antwoordde op de vraag: ‘Wat is dat, dat Jezus in je hart woont?’ Hij zei: ‘Dat is vrij en blij zijn in je hart’.
Na het amen van de preek worden drie verzen van het lied ‘Stil in die nacht’ gezongen. Hierna volgen de dank- en voorbeden, stil gebed en het Onze Vader. De opbrengst van de collecte tijdens de dienst is bestemd voor ‘Kinderen in de knel’. Tijdens de collecte brengen orgel en trompet ‘When a child is born’ van Johnny Mathis ten gehore. De dominee zegt daarna dat hij midden in de zomer een e-mail van Hans te Winkel krijgt met de vraag welke liederen met Kerst gezongen zullen worden. Zo is hij al op tijd met Kerst bezig. Daarom vraagt hij applaus voor de muzikale begeleiding door Hans te Winkel, Martine Winkelhorst en Jan Willem Kobus, de kerkgangers zijn royaal in hun applaus. Tot slot wordt ‘Ere zij God’ gezongen.