Ik stel me zelf de vraag of ik de zware woorden die ik in een vorig bericht heb gebruikt nu – na een week – nog weer zou gebruiken. Ik twijfel sterk. Moeten de rellen met zulke zware woorden worden geduid? Wat blijft er van die kwalificaties na een week over? Had ik wel direct na de nacht moeten reageren? In de Tweede Kamer en daarbuiten zijn met name door de rechtse partijen kwalijke dingen gezegd. Wilders gaat door met haat zaaien en het tegen elkaar opzetten van Nederlanders. En als ik die vragen ga beantwoorden dan vraag ik me ook af wat er na een maand overblijft van de zware kwalificaties die gebruikt zijn. Er zijn een paar dingen duidelijk. Minstens een dag eerder dan de wedstrijd plaatsvond waren er reeds een paar duizend supporters van Maccabi Tel Aviv in Amsterdam gearriveerd. Daaronder ongeveer 200 hooligans. Die laatsten zorgden al voor onrust op woensdag, een dag voorafgaande aan de wedstrijd. Ze kregen ruzie met een taxichauffeur en richten vernielingen aan diens taxi aan. Niet zo handig. Donderdag maakten de hooligans weer moeilijkheden. Op sociale media waren er groepen ontstaan die sympathiseerden met de chauffeurs. De wedstrijd werd in relatieve rust gespeeld. Ajax won. De supporters gingen naar hun legersteden. Met de trein kwam een groep hooligans rond middernacht op het Centraal Station aan. Ze trokken het centrum in en bewapenden zich met stokken en palen. Ze sloegen erop los. Daarvan werden beelden op sociale media vertoond en die gingen de wereld rond. De beelden werden geduid als ‘Joodse supporter die in elkaar geslagen worden door Marokkaanse jongeren’. Dat was dus niet zo. De hooligans werden door de politie ingesloten en afgevoerd. Mijn vorig commentaar is mede gebaseerd op die eerste beelden, de duiding daarvan en de persconferentie van de Amsterdamse driehoek. Daarbij de opwinding in de rest van de wereld en ook ik neem – ten onrechte – aan dat de eerste beelden juist zijn geduid. Later in die nacht is er gericht op individuele supporters gejaagd. Ze waren wellicht ergens blijven hangen en zochten in de kleine uurtjes hun bed op. Ongeveer 15 supporters zijn mishandeld. Als er in de komende maand iets dergelijks niet meer plaatsvindt dan blijft er niet meer over dan te spreken van een ernstig incident waarbij ook antisemitisme in het geding is.
Bij dit alles moet de sfeer in Nederland en in Amsterdam in het bijzonder meegewogen worden. Op 7 november werd in de Portugese Synagoge de Kristallnacht van 1938 herdacht. Al enige tijd demonstreren Nederlanders met enige regelmaat tegen het optreden van de staat Israël in – vooral – Gaza. Dan leven en wonen in Amsterdam veel Nederlanders met een migratieachtergrond. Daaronder zijn velen met Arabische voorouders. Nu even een historisch uitstapje. In 1947 gingen de Verenigde Naties akkoord met een verdelingsplan tussen Joden en Palestijnen voor het mandaatgebied Palestina door onder bewind stond van het Verenigd Koninkrijk. Het Engels mandaat liep op 15 mei 1948 af. Ze regelden niks, droegen hun gezag niet over, noch aan de Joodse Raad noch aan de Palestijnen. Engeland kondigde aan op 15 mei 1948 te vertrekken. Daarop werd de staat Israël op 14 mei 1948 uitgeroepen. Er volgde een oorlog met 7 Arabische landen. Israël won en in 1949 had Israël meer land veroverd dan in 1947 toegewezen. Tegen de miljoen Palestijnen werden van huis een haard verdreven. Ze kregen geen compensatie en werden ondergebracht in vluchtelingenkampen. De UNRWA werd opgericht en kreeg onder meer tot taak ervoor te zorgen dat zij die verdreven waren weer een bestaan konden opbouwen. De geschiedenis stond niet stil. 1956, de Suez-crisis. 1967, de zesdaagse oorlog, in 1973 weer een oorlog. Iedere keer won Israël of stond, in 1956, aan de kant van de winnaars. In de tachtiger jaren was er een oorlog in Libanon. Hamas en Hezbollah werden opgericht. Er waren veel terroristische aanslagen, Israël sloeg telkens hard terug. Toen kwam 7 oktober 2023. Leden van Hamas uit Gaza slachten 1.200 Israëliërs af. Daarna zagen we van dag tot dag het geweld waarmee Israël terugsloeg. Tot op de dag van vandaag. Er kan een korte conclusie worden getrokken. De staat Israël heeft daardoor niet aan sympathie gewonnen.
Veel komt samen in wat in de vorige week in Amsterdam is gebeurd. Supporters van Maccabi mishandelen. Herdenking van de Kristallnacht. Demonstraties tegen het geweld van Israël in Gaza. En bestaande sentimenten in onze samenleving. Door de eerste reacties is wat gebeurd is veel te groot gemaakt. Rechtse partijen in de Tweede Kamer hebben het vuur verder aangeblazen. Partijen, welke partij dan ook, hebben tot taak de belangen van het hele land te dienen en dat betekent van alle Nederlanders. Dat is begin deze week niet gebeurd. Er is haat gezaaid en mensen zijn tegen elkaar opgezet. Dat is mede veroorzaakt door veel te snel te reageren. En dan ook nog op onjuiste informatie. De vraag mag dan ook gesteld worden of wat gebeurd is niet meer is dan uit de hand gelopen voetbalrellen waar ook een antisemitische kant aan zit. Antisemitisme is in onze samenleving niet te dulden. Zij die zich op die manier uiten moeten daarvoor gestraft worden.
Terwijl ik dit schrijf is er een crisissfeer in het kabinet. Een staatssecretaris van NSC wil aftreden. Misschien gaan er andere bewindslieden van NSC mee met dat voornemen. Dan is een kabinetscrisis de oogst van woordgebruik en het ophitsen van groepen tegen elkaar. Begrijp me goed: Voor het optreden van PVV, BBB en VVD in de afgelopen week heb ook ik geen goed over.