Een kerk, de PCA, cancelt een lid

In een preek van ds. Scheele Goedhart hoorde ik de naam David French. De dominee hield afgelopen zondag in de Noorderkerk te Amsterdam een overdenking naar aanleiding van Jesaja 9:1-6, Lucas 2:8-14 en Johannes 1:1-18. Hij begon zijn preek met te vertellen dat drie weken geleden de beruchte Sednayagevangenis in Syrië openging. In die gevangenis, buitencategorie van het kwaad, was het altijd donker. De gevangenen hoorden alleen geluiden en dachten erover na wat die betekenden. Opeens werden ze bevrijd. Plots ging het licht aan. Ineens licht en vrijheid. Ongelovig waren ze. En angstig. Ze waren oprecht bang voor wat komen ging. Er waren kinderen bij die nog nooit het licht hadden gezien. Een schok was het, is het dan veilig? Met Kerst gebeurt er iets vergelijkbaars. Plotseling is er licht uit een andere wereld. Het is totaal buiten je controle. Ze vreesden met grote vreze. Ongeloof, angst en schok.

Dan vertelt de dominee over een column van David French in een krant, de New York Times. Hij schrijft over mensen met een Godservaring. Mensen die claimen: Ik heb God ervaren. Ze ontlenen daar zelfbewustzijn en arrogantie aan. Zo van: God heeft mij duidelijk gemaakt dat het zus en zo zit. Als je met zo iemand praat is er geen speld meer tussen te krijgen. Diegene lijkt dan nog zekerder dan ooit op zijn benen te staan. Je komt niet vaak dat soort mensen tegen maar ik kan me voorstellen hoe dat is. Die columnist schreef ook: In de Bijbel is dat nooit wat een ontmoeting met God met mensen doet. Mozes, Samuel, de profeten, Paulus, de herders bij Bethlehem. Als God de mens op een of andere manier aanspreekt dan sta je als mensen te trillen als een rietje. Dan voel jij je vooral heel klein en nietig. Zij vreesden met grote vreze. Het is de enige logische reactie omdat je tegen wat vanuit die andere wereld tot je komt volstrekt weerloos bent. Een man doet de celdeur open en doet het licht aan.

Ik heb naar deze column van David French gezocht. Ik vond de door de dominee aangehaalde column niet. Wel een andere. Met stijgende verbazing las ik wat deze Amerikaan op 22 december jl. scheef.

Hij is met zijn vrouw lid van de PCA, de Presbyteriaanse Kerk van Amerika. Tot grote tevredenheid. Hij is theologisch en politiek conservatief, de plaatselijke kerk ook. Als hij met zijn gezin naar Irak wordt uitgezonden heeft hij allerlei spullen nodig. Die krijgt hij van zijn kerkelijke gemeente. Weer terug heeft hij weer goederen nodig. Ook die krijgt hij. Maar zijn leven verandert door twee zaken.

In 2010 adopteren hij en zijn vrouw een tweejarig meisje uit Ethiopië. Direct steekt racisme de kop op. Een afbeelding van het kind wordt gefotoshopt  op internet in een gaskamer of tijdens een lynchpartij. Op de website van zijn vrouw verschenen gruwelijke plaatjes van stervende zwarte slachtoffers van misdaad en oorlog. Ook ontvingen ze directe bedreigingen. Hij richt zich tot zijn kerk om hulp. Maar krijgt racisme en haat. Waarom niet een kind uit Noorwegen geadopteerd? Een onderwijzer vroeg aan zijn zoon of zijn ouders voor dat kind een brood hadden betaald. Iemand anders zei dat slavernij goed is voor zwarte mensen want het leert hen hoe te leven. Een ander komt niet meer bij hen thuis omdat zwarte mensen gevaarlijk zijn. Een notoire christen nationalist beweerde dat slavernij in het Zuiden een zuivere genegenheid tussen de rassen heeft voortgebracht die nooit heeft bestaan in een ander land voor de oorlog (Amerikaanse burgeroorlog) of sindsdien.

In 2015 stelt Trump zich kandidaat voor het presidentschap van de VS. Dat betekende volgens French een opening naar extremisme en kwaadaardigheid. Een ouderling komt ons zeggen dat vanwege onze kritiek op Trump hij zijn vrouw onder controle moest houden. Als hij elders verbleef vroeg men zijn vrouw om zijn columns te verdedigen. De dominee en zijn naaste vrienden bleven hem trouw. Maar het racisme en het extremisme binnen de kerkelijke gemeenschap waren onzichtbaar. In 2022 verscheen een boek “The Case of Christian Nationalism” met als strekking dat geen enkele natie geschapen is voor twee of meer etnische groepen. Er eentje uitgooien is goed voor de mensen (= de witte mensen).

David French voelde zich niet langer thuis in zijn kerk. Hij en zijn gezin werden lid van een meer multiculturele kerk in Nashville. Hij heeft nog steeds vrienden in zijn oude kerkelijke gemeente. Ze nodigden hem uit om als lid op te treden van een panel op de synode van de PCA in mei van dit jaar om over polarisatie te praten. Omdat hij daar ervaring mee had. Toen dat op 9 mei van dit jaar bekend werd, barstte de kritiek los van ‘the most malicious members of the congregation’.  De boosheid was vanwege zijn kritiek op Trump. French verdedigde de burgerlijke vrijheden van alle Amerikanen inclusief die met wie hij van mening verschilt. Evangelischen zijn furieus op hem omdat hij dan ook de vrijheden van LHBT ’ers verdedigt. Op 14 mei wordt het panel geannuleerd. De blaam treft hem. French wordt geofferd op het altaar van vrede en eenheid in de kerk. Maar het is een valse vrede en een valse eenheid wanneer extremisten anderen kunnen bedreigen.

Tot zover David French. Hij laat zien waar polarisatie toe kan leiden. Tot racisme en tot beperking van grondrechten voor bepaalde groepen in de samenleving. En tot geleidelijke afbraak van de democratie.