Dodenherdenking in Voorthuizen en Reünie ‘Wij Huzaren’

In Muziekgebouw ‘Crescendo’ begint deze dag voor de deelnemers met een kop koffie en een dik plak cake. Dat is elk jaar zo. Net als de sfeer van het begin rommelig maar zeer gemoedelijk en gezellig is. Eens per jaar zie je hier mensen die je anders nooit binnen de cavalerie ziet. Een praatje met elkaar maken, blij verrast zijn wanneer een oude vriend in het oog komt. Een uur is er voor uitgetrokken maar velen zijn al war eerder aanwezig. Zo zie ik iemand met wie ik op de stille avonden in het officiershotel in ’t Harde tijdens mijn diensttijd lange gesprekken heb gevoerd. Als kolonel heeft hij de dienst verlaten. De uitnodiging om de jaarlijkse dodenherdenking van de huzaren van het vroegere Eerste Regiment bij te wonen is uitgegaan van de Commandant van het Regiment Huzaren van Sytzama, het regiment dat de traditie van het Eerste Regiment Huzaren heeft voortgezet. Herdacht worden de huzaren die in de meidagen van 1940 hier in de omgeving of elders zijn gesneuveld. Veertig namen staan op het monument, een naam is er af gehaald. Zo tegen kwart over elf gaat iedereen naar het terrein voor het monument. Er staat een peloton huzaren van het 42e BVE aangetreden, er is een muziekkorps van het Fanfarekorps berden wapens en groep 8 van de Koningin Wilhelmina school onder leiding van Krijn Korving. Deze klas heeft het monument geadopteerd. Er is publiek dat naast de schoolklas staat, en er is publiek dat voornamelijk bestaat uit leden van de Vriendenkring ‘Wij Huzaren’ en nabestaanden van de gesneuvelden.
De dodenherdenking kent een ceremonieel verloop. Een ritmeester, ceremoniemeester, stelt de deelnemende eenheden voor. Dan komen drie personen naast elkaar het terrein op lopen. Dat zijn de regimentscommandant, Kees Koek, burgemeester Van Dijk van Barneveld en de voorzitter van de Vriendenkring, Eric Puik. Kees Koek spreekt als eerste. Hij heet allen welkom en noemt enkele personen bij naam, waaronder Pico baron van Sytzama, nazaat van de oprichter van het regiment. Herdenken is een eerbetoon aan de gevallenen. Van het eerste regiment sneuvelden hier in de buurt 34 militairen. Iedere tweede dinsdag in mei worden zij herdacht. Twee leerlingen, een jongen en een meisje, komen naar voren en lezen elk een gedicht. De ritmeester vraagt iedereen te gaan staan, er wordt een signaal geblazen en daarna twee minuten stilte in acht genomen. Onder het spelen van geestelijke liederen door het korps legt kolonel Koek de eerste krans, de tweede wordt gelegd door de burgemeester, de derde door Lkol bd. Puik en dan leggen twee kinderen een krans. Iedereen gaat staan en het korps speelt het Wilhelmus. De Regimentscdt., de burgemeester en de voorzitter van de vriendenkring verlaten het terrein waarna de aanwezigen defileren langs het monument om gepaste eer aan de gesneuvelden te bewijzen.
Gewoonlijk keren de Vrienden dan terug in het muziekgebouw maar de lunch is nu in het Nationaal Militair Museum en daarvoor moet een half uur worden gereden. In een afzonderlijk gedeelte van het bedrijfsrestaurant zijn er saucijzenbroodjes en andere broodjes voor de Vrienden. Eigenlijk is dit een voortgezette reünie van huzaren onder elkaar, allen behorend tot het regiment Huzaren van Sytzama. Na een uur is er een verplaatsing naar het auditorium van het Museum. Daar vindt de jaarvergadering plaats. Eric Puik heeft een zeer efficiënte manier van voorzitten: hij gebruikt geen woord teveel. Over het jaarverslag zijn een paar vragen, een vragensteller deelt mee lid te zullen worden maar wil graag dat de vereniging de Anbi status krijgt. Dan stelt de voorzitter de toekenning van de erepenning van de Vriendenkring ‘Wij Huzaren’ aan de orde. ‘Deze keer gaat die naar vriend Hans Steenmetz. Want die had hem nog niet. Hans is een bevlogen historisch onderzoeker’. Daar zijn alle aanwezigen het mee eens en er volgt een hartelijk applaus. Hans vertelt nog wat over 12 mei 1940. Het 4e eskadron van het 1e Regiment kreeg bij Achterveld de opdracht om de doorgang naar het Westen te blokkeren en te verkennen. De ritmeester sneuvelt, 3 pelotonscommandanten, 3 groepscommandanten en vele anderen. Zo wordt Achterveld een slachtveld. In de St. Jozefkerk van Achterveld is tot en met 17 mei a.s. een expositie over het begin van de oorlog en over de het eind van de oorlog in deze plaats. Met een mooie route vanuit Achterveld wordt dit 4e eskadron herdacht. Onze penningmeester, Maarten Korting, krijgt het woord. Hij is vrijwilliger en rondleider van het museum. Op 13 dec. jl. is het geopend, er zijn nu al meer dan 200.000 bezoekers geweest. Het is een fusie van het Luchtmacht- en het Legermuseum. De aannemer die het heeft gebouwd moet het 25 jaar onderhouden. Er is nog een net zo groot gebouw, het depot. Maarten vertelt wat er zo al te zien is. Hij is bereid een groep rond te leiden. In een zaal beneden wordt tijdelijk iets speciaals getoond. Van vlak na de oorlog zijn er filmbeelden in kleur gevonden. Die worden getoond en gaan over het gewone dagelijkse leven.
Tijdens de bezichtiging heb ik aansluiting gezocht bij de groep van Maarten Korting. In het begin, in de donkere zalen, was ik hem even kwijt. Maar onder zijn gehoor merk je dat je meer ziet van het vele dat wordt tentoongesteld. Af en toe is het indrukwekkend. Van een walbus had ik nog nooit gehoord, het ie een wel zeer zwaar en zeer zwaar kaliber oud geweer. Van sommige verzamelingen zeg ik bij mezelf: Wat een overdaad. Prachtige handvuurwapens zijn tentoongesteld in vitrines, in grote aantallen. Kanonnen, een kanon op een grote kruiwagen gebruikt door de marine om schepen aan de wal te kunnen verdedigen. De Cattling mitrailleur uit 1865, vier lopen die met een hendel worden rondgedraaid. Het principe wordt nog steeds toegepast, bijv. de mitrailleur in een F-16. Een wel zeer groot watervliegtuig staat in een hoek, even verderop de V1 en de V2. Spitfires probeerden de V1’s uit de lucht te schieten en als de kogels op waren probeerden ze met de vleugeltip de V1 een duwtje te geven waarna het direct neerstortte. Een Centurion bergingstank, twee Nike raketten, de Sherman, de Chaffee, de Centurion en de Leopard tank. De laatste is de Leopard 2 A6, 60 ton, die onlangs aan Finland zijn verkocht. Er is veel meer te zien. Diverse types straaljagers, gepantserde voertuigen. Dit was maar een eerste kennismaking.
Bij de uitgang is het restaurant en daar trakteert de jarige vereniging op een borrel. Nog even met elkaar praten, activiteiten regelen en informatie inwinnen of gewoon even gezellig nagenieten van een mooie dag.