Historische parallellen

Op 13 mei 2015 was ik met anderen in Dortmund. Het doel was de bijwoning van de legging van een paar Stolpersteine door leerlingen van een school die op 13 febr. 2015 in Aalten de legging van Stolpersteine hadden bijgewoond. Na afloop zijn we naar de vroegere politiegevangenis geweest. Daar wordt getoond wat er tijdens het Naziregime is gebeurd. De expositie begint met een uitvoerige documentatie over hoe Hitler aan de macht gekomen is. En wat hij gedaan heeft om die macht te behouden. De gebeurtenissen gaan snel, Hitler aarzelde en talmde niet. Op 30 jan. 1933 wordt Hitler Rijkskanselier, laat op de avond van 27 febr. staat de Rijksdag in brand, op 28 febr. 1933 opent het Rijksstaatsblad met een ‘verordening ter bescherming van volk en staat’ en op dezelfde dag pakken de ‘bruinhemden’, de leden van de partij van Hitler, overal in Duitsland hun politieke tegenstanders op. Ook in Dortmund. In de kelders van de politiegevangenis van Dortmund worden de gevangen genomen onschuldige burgers in elkaar geslagen, gefolterd, mishandeld, etc. In de vele vertrekken worden de verhalen van vele personen uitvoerig gedocumenteerd. Eerlijke en integere mensen, goede staatsburgers en democraten, worden opgepakt en kapot gemaakt louter omdat ze een andere politieke mening hebben. Op 5 maart 1933 zijn er in Duitsland landelijke verkiezingen voor de Rijksdag. De partij van Hitler, de NDSAP, krijgt 43,9% van de stemmen, maar omdat twee andere partijen Hitler steunen heeft de leider van de nationaalsocialistische beweging een ruime meerderheid om op 23 maart 1933 een ‘Machtigingswet’ te laten aannemen waardoor alle democratische staatsinstellingen ten offer vallen aan de NAZI dictatuur.

Toen begin dit jaar Erdogan terugkwam uit Saoedi-Arabië gaf hij hoog op van de efficiency van het superpresidentschap. Dat is de functie van staatshoofd en premier in één persoon. Volgens hem waren er in de wereld genoeg voorbeelden. ‘Je ziet het wanneer je naar Hitler-Duitsland kijkt’. In een artikel van 5 jan. 2016 analyseert Betsy Udink de achtergrond van deze uitspraak. Erdogan is geschoold in de ideologie van de islamitische totalitaire republiek door Necip Fazil. Die zette het fascisme van Europa en Zuid-Amerika om in een islamitisch totalitarisme. Een figuur als de duce, caudillo of Führer staat Erdogan voor ogen als hij het heeft over een politiek presidentschap. Als 16jarige scholier was Erdogan al gecharmeerd van de ideeën van Necip Fazil. Die zei dat de ‘Verheven Leider’ het beste is dat uit de natie voortkomt, hij is de belichaming van de wil van de natie. Erdogan gelooft dat de wil van de natie hetzelfde is als zijn eigen wil. In de opvattingen van Necip Fazil bestaan politieke partijen niet, in de opvatting van Erdogan in feite ook niet. Er bestaat maar één partij, die van hem – de AKP. Toen Erdogan nog burgemeester van Istanbul was riep hij eens: ‘Democratie, is dat een doel of een stuk gereedschap? …. Volgens ons kan democratie nooit het doel zijn. Democratie is een middel.’ Later zei de toenmalige burgemeester van Istanbul: ‘Voor ons islamisten is democratie als een tram. We rijden mee tot we zijn waar we moeten zijn en dan springen we eraf’. Voor minderheden, Joden, Armeniërs, Grieks-orthodoxen en andere minderheden ziet het er slecht uit. Zij moeten gedwongen worden te vertrekken. Wat overblijft is een Turkije gereinigd van alle ondermijnende elementen.

Er zijn twee bekende spreekwoorden over de geschiedenis. De eerste zegt: ‘Wie de geschiedenis niet kent, is gedoemd ze te herhalen.’ De andere luidt: ‘De geschiedenis herhaalt zich’. Aan de lezer laat ik het over welk gezegde hier van toepassing is.